LED

LED (Light Emitting Diode, Işık yayan diyot), elektriği ışığa çeviren küçük bir elektronik mucize. Sen ona elektrik verirsin, o da sana ışık verir - ama bu işi klasik ampul gibi bir teli ısıtarak değil, yarı iletken malzemeleri kullanarak yapar.

LED'in içinde yarı iletken malzeme vardır (genellikle silikon'un akıllı kuzenleri). Sen elektrik verdiğinde, elektronlar atom çekirdeğinin etrafında bir enerji seviyesinden diğerine atlar ve sonra eski yerine geri dönerken foton (ışık parçacığı) fırlatır. Yani LED, elektronların "bungee jumping" yaparak ışık ürettiği bir yerdir.

LED'in iki bacağı vardır: anot (+) ve katot (-). Elektriği doğru yöne verirsin, ışık çıkar. Tersine verirsen, LED sana "yok öyle bir şey kardeşim" der ve hiçbir şey olmaz. Tıpkı devrelerde akımın tek bir yöne akmasını sağlayan yakın akrabası olan diyotlar gibi.

Renk Meselesi

LED'in rengi, içindeki yarı iletken malzemeye bağlıdır:

Kırmızı: Gallium arsenide (GaAs)
Yeşil: Gallium phosphide (GaP)
Mavi: Gallium nitride (GaN)

Hadi yaw?

LED'ler 1962'den beri varlar. Ama mavi renk veren LED ancak 1994 yılında mümkün oldu ve bu keşifteki rolünden dolayı Isamu Akasaki 2014 yılında Nobel Fizik Ödülünü aldı.

Beyaz: Aslında mavi LED + sarı fosfor kaplama

Günlük Hayattan Örnekler

Telefon şarj göstergesi: "Ben doluyum" diyen küçük yeşil nokta
Uzaktan kumanda: Gözle görünmeyen kızılötesi ışık yayan infrared LED'ler
Bilgisayar kasası: RGB LED'ler - gaming performansını %127 artırır (plasebo etkisi)
OLED ekranlar: Gün ışığında bile iyi kontrast sunan ekranlar

LED türleri

LEDler birçok farklı formda üretilir. Elektronik projelerde bizim en çok kullanığımız türler şunlar:

DIP Led

Bunlar bacakları delikten geçirilerek karta lehimlenebilen LEDler'dir. Kitin üzerindeki LED de bu tipte bir LED. Bacakları kesilmeden önce Katot (-) bacağı daha kısadır. Bir yerden söktüysen bacakları kesilmiş olabilir tabii ki. Bu durumda eğer LED'in içine dikkatli bakarsan bir bacağa bağlı olan metalin diğerinden daha büyük olduğunu görürsün. İşte o bacak katot.

SMD Led

Bunların bacakları iki yanında ve miniciktir ve direkt olarak karta lehimlenirler. Genellikle katot tarafında bir köşesi farklı renk olur. Şerit LED'ler de bu LEDlerin bir şeride dizilmiş halidir.

Power Led

Aydınlatma için kullanılır. Diğer LEDlere göre çok daha fazla ışık yayar (ama tabii ki çok daha fazla da akım çeker)